- دست آرا (وْ زَ)
دست آرای. آرایندۀ مسند و سریر (در این جا دست به معنی مسند است). (یادداشت مرحوم دهخدا)
معنی دست آرا - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(دخترانه)
فرهنگ نامهای ایرانی
محبوب، معشوق، موجب آرامش دیگران، موجب شادی دیگران، از شخصیتهای شاهنامه، نام مادر روشنک همسر داراب در زمان اسکندر مقدونی
سود و نفعی که از کسی به دیگری برسد، برای مثال دراین زمانه که امید دست چربی نیست / مگو چراغ ز خود روغنی برون آرد (صائب - لغت نامه - دست)
کاردستی، هر چیزی که با دست ساخته و پرداخته شده باشد، کنایه از همکار و هم دست و دستیار
کسی که کارهای دستی می کند، کارگری که با دست و بدون کمک ماشین کار بکند
(دَ)
لغت نامه دهخدا
پیراییده با دست. پیراسته با دست. پرداخته. به دست صیقلی شده. براق. زدوده:
که چون آهن دست پیرای تو
پذیرای صورت شد از رای تو.
نظامی
که چون آهن دست پیرای تو
پذیرای صورت شد از رای تو.
نظامی
(دَ پِ)
لغت نامه دهخدا
آشی است که آرد گندم را سخت خمیر کنند و به دست ریزه کنند و در آب بریزند تا لعابدار شود و درزکام و نزله خورند. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی)
(دَ مَ)
لغت نامه دهخدا
یار. یاور. مدد. کمک. مددکار. پشتیبان. دستگیر. پشت. یار و مددکار. (برهان) :
وین نیاید بدست تا بوده ست
مرترا دست مرد و پای گذار.
سنائی
وین نیاید بدست تا بوده ست
مرترا دست مرد و پای گذار.
سنائی
(دَ دِ)
لغت نامه دهخدا
درازدست. آنکه دستهای وی دراز باشد. (ناظم الاطباء). دارای ساعد و بازوی دراز. طویل الید، مرادف دست بالا و غالب و مسلط. (از آنندراج). زبردست. (از ناظم الاطباء) ، درازدست و ظالم. (ناظم الاطباء). ستمگر
(دَفَ)
لغت نامه دهخدا
باسخاوت. سخی. بخشنده: کس از او (پیغمبر صلوات اﷲ علیه) خوش خوی تر ندید دست فراخ تر و دلیرتر از وی کس ندید. (ترجمه طبری بلعمی)
(دَ تِ فَ)
لغت نامه دهخدا
دست گشاده و باسخاوت، سخاوت. (یادداشت مرحوم دهخدا) :
چنین داد پاسخ که دست فراخ
همی مرد را نو کند برگ و شاخ.
فردوسی
چنین داد پاسخ که دست فراخ
همی مرد را نو کند برگ و شاخ.
فردوسی
(خوا / خا)
لغت نامه دهخدا
آرایش و زینت دهنده و آرایندۀ لغت:
بی زبان لغت آرات به تازی و دری
گوش پر زیبق و چشم آمده در، باد پدر.
خاقانی
بی زبان لغت آرات به تازی و دری
گوش پر زیبق و چشم آمده در، باد پدر.
خاقانی
(دَ چَ)
لغت نامه دهخدا
معاون، صاحب مکنت، (به اضافه) کنایه از صاحب مکنت، مددکننده. اعانت کننده. رجوع به این ترکیب ذیل دست شود
(دَ نُ / نِ / نَ)
لغت نامه دهخدا
دست نموده. نشان داده شده به دست. انگشت نما:
نور ستارگان ستد روی چو آفتاب تو
دست نمای خلق شد قامت چون هلال من.
سعدی (بدایع)
نور ستارگان ستد روی چو آفتاب تو
دست نمای خلق شد قامت چون هلال من.
سعدی (بدایع)
(دَ رَ)
لغت نامه دهخدا
ممکن. مجاز. مختار. مسلط:
بنگرید از سر عبرت دم خاقانی را
که بدین مایه نظر دست روائید همه.
خاقانی
بنگرید از سر عبرت دم خاقانی را
که بدین مایه نظر دست روائید همه.
خاقانی
(تَ / تِ)
لغت نامه دهخدا
صنعتگر. صانع. آنکه با دست کار کند چون سفالگر و آهنگر و مسگر و کفشگر و درودگر. کارگری که با دست کار کند و چیزی سازد چون نجار. صاحب صنایع یدی. کار دستی کننده. صاحب صنعت دستی:
چهارم که خوانند اهنوخوشی
همان دست ورزان با سرکشی.
فردوسی
چهارم که خوانند اهنوخوشی
همان دست ورزان با سرکشی.
فردوسی
(دَ اَرْ رَ / رِ / اَ رَ / رِ)
لغت نامه دهخدا
ارۀ دستی کوچک. (آنندراج). دستره و ارۀ دستی. (ناظم الاطباء). اره یا قسمی از آن. اره که با دست بکار برند. اره های کوچک. (یادداشت مرحوم دهخدا). منشار. (زمخشری) میشار. شرشره. (دهار) :
پشت خوهل و سر تویل و روی برکردار پیل
ساق چون سوهان و دندان بر مثال دست اره.
غواص.
این ترب را اگر بدوانی تو فی المثل
بر دست اره ریزد دندان دستره.
سوزنی.
نشر، بریدن به اره و دست اره. (دهار)
پشت خوهل و سر تویل و روی برکردار پیل
ساق چون سوهان و دندان بر مثال دست اره.
غواص.
این ترب را اگر بدوانی تو فی المثل
بر دست اره ریزد دندان دستره.
سوزنی.
نشر، بریدن به اره و دست اره. (دهار)
(دَ)
لغت نامه دهخدا
کنایه از صاحب معامله. (آنندراج). دانای کار و عامل و ماهر در کار. (ناظم الاطباء) :
شکوه را امشب بلب دست آشنا می خواستم
رنجش محجوب را دشمن حیا می خواستم.
شفائی (از آنندراج)
شکوه را امشب بلب دست آشنا می خواستم
رنجش محجوب را دشمن حیا می خواستم.
شفائی (از آنندراج)
آسی کوچک که دو سنگ بر روی هم دارد و دارای دسته ای چوبی است که آنرا با دست گردانند آس دستی
